Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας είναι κτισμένη στην νοτιοανατολική πλευρά της χερσονήσου στην τοποθεσία Μελανά, περιοχή όπου διασώζονται σπαράγματα μνημείων που μας πάνε πίσω σε προχριστιανικά χρόνια.
Η Λαύρα κατέχει την πρώτη θέση στην ιστορία και ιεραρχία των μονών του ΄Αθω, και ιδρυτής της είναι η σεβασμιώτερη μορφή μεταξύ των Αγιορειτών, ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Είναι το πρόσωπο που εισάγει στον μέχρι τότε σπηλαιώδη και ερημιτικό μοναχισμό τον μετέπειτα επικρατήσαντα τρόπο μοναχικής ζωής, τον κοινοβιακό.
Με άδεια του αυτοκράτορα Ρωμανού του Β΄ ο Αθανάσιος ξεκινά τα έργα. Σύντομα, αυτοκράτορας ανακηρύσσεται ο φίλος του αγίου Νικηφόρος Φωκάς, ο οποίος και του συμπαραστέκεται ποικιλοτρόπως. Αρχικά ανεγείρεται το Καθολικό και πολύ σύντομα πολλοί, αλλόγλωσσοι και αλλόφυλοι, επιφανείς και άσημοι, έρχονται να μονάσουν υπ΄ την καθοδήγηση του αγίου. Την πολιτική υποστήριξης του Φωκά προς τον Αθανάσιο συνεχίζουν και οι διάδοχοί του Τσιμισκής και Βασιλέως Β΄ ο Βουλγαροκτόνος, παρά τις αντιδράσεις και κατηγορίες που κάποιοι έσπευσαν να κομίσουν κατά του αγίου Αθανασίου. Μετά τον θάνατο του αγίου την επιτροπεία της Λαύρας αναλαμβάνουν κατ΄ εντολή του ο ιδρυτής της Μονής των Ιβήρων άγιος Ιωάννης και ο πατρίκιος Νικηφόρος ο Ουρανός. Η μονή βρίσκεται από καιρό σε περίοδο ακμής και σταδιακά αποκτά πολλά αφιερώματα εκτός από το σολέμνιο
( ετήσια επιχορήγηση χρυσών νομισμάτων ) που καθιερώθηκε από τον Τσιμισκή, ο Βασίλειος ο Β΄προσέφερε στ μονή ένα νησί ( κοντά στη Σκιάθο ). Σταδιακά, κτήματα της Λαύρας γίνονται η μονή Γομάτου, Μονοξυλίτου, Αμαλφινών, Κάλυκα, το Ξηρόκαστρον, ο όρος Πλατύς. Τις κτήσεις αυτές επικυρώνουν με αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα ο Ανδρόνικος ο Β΄ και ο δεσπότης Δημήτριος Πλαιολόγος (1429).
Ο ναός, αν και αρχικά ήταν αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, με την κοίμηση του αγίου Αθανασίου τιμάται και πανηγυρίζει στη μνήμη του. Η αρχική του κατασκευή ανάγεται στο 963, όμως στην οικοδομική του ιστορία έχει περάσει αρκετές φάσεις, όπως και η πλειονότητα των αθωνικών Καθολικών. Οι αγιογραφίες του Καθολικού ανήκουν στον Θεοφάνη τον Κρήτα, ενώ της τράπεζας πιθανώς σε κάποιο μαθητή του. ΄Εξω από το Καθολικό βρίσκεται η φιάλη του αγιασμού που είναι η μεγαλύτερη του Αγίου ΄Ορους. Η μονή διαθέτει 17 παρεκκλήγσια και 19 εξωκκλήσια.
Από τους πολλούς και ανεκτίμητους θυσαυρούς της μονής σημαντικότεροι είναι η εικόνα της Παναγίας της Κουκουζέλισσας, πατριαρχικοί και αυτοκρατορικοί σάκκοι και άγια λείψανα. Η βιβλιοθήκη της Λαύρας έχει περίπου 2.116 χειρόγραφα, 20.000 έντυπα βιβλία και πείπου 100 ξενόγλωσσα χειρόγραφα. Σ΄αυτήν ανήκουν οι τρείς γνωστές σκήτες του Τιμίου Προδρόμου, της Αγίας ΄Αννης και των Καυσοκαλυβίων, τα καλυβικά αθροίσματα της Μικάς Αγίας ΄Αννης, τα Κατουνάκια, τα Καρούλια, η Κερασιά κ.α. τα ονομαστά Κελλιά Μυλοπόταμος, ΄Αγιος Νείλος, και τα ασκηταριά των αγίων Πέτρου, Αθανασίου και Νείλου. Στη μονή επίσης ανήκουν τα ιστορικά Κελλιά της Προβάτας και των Καρυών.
Σημειώσεις:
1) Οι φωτογραφίες είναι του 2007
2)Τό κείμενο εκ Ιστοσελίδος http://www.mountathos.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου